Bij de lokale producties werd de spoeling wat dun. De markt werd verpest door lui die onder de prijs gingen werken. Vooral de buitenlanders die hier al langer woonden en zich verkeken hadden op de werkgelegenheid wilden zich nog al eens aanmelden bij de nationale producers en pakten het werk voor minder dan de helft van de prijs voor onze neus weg. Toeristen genoeg die er zelfs geld voor over zouden hebben om in een film mee te mogen spelen.
De vaste kern van de ploeg waar ik mee werkte deed hier niet aan mee en weigerde om onder de norm te werken. We hebben hierdoor best enkele films gemist.
Ik bleef trouw aan Henry Strzalkofski. en de Metcalfes en mocht na een aantal maanden opdraven voor:
'Women of Valor'
Het was de verfilming van de dodentocht der Japanse krijgsgevangenen op Bataan, de Philippijnen, een barre tocht waarin een aantal heldhaftige vrouwen van zich laat horen. Susan Sarandon en Kristy McNichols stelen de show als stoere meiden. Het is dat wij onderweg te drinken kregen, maar voor de rest voelde alles vrij echt aan. De hitte van de zon, de vermoeidheid die die na een dag lopen toeslaat, het lawaai van laag overvliegende Zero's van de Jappen, bombardementen ... Ik kon me goed voorstellen dat velen deze zware opgave niet konden volbrengen en dood langs de kant van de weg neervielen.
Ik had niet veel te stunten in deze film, het bleef beperkt tot het achterin een rijdende truck springen waarvan de laadklep open stond. De chauffeur had echter een te zware voet en ging iets te snel voor me om er mooi in te kunnen duiken. Doordat hij voor wat hobbels moest afremmen, kon ik net die ene stap extra maken en sprong naar voren, juist op het moment dat de auto over een bult wipte. De achterklep kwam precies genoeg omhoog om me vol op de knie te raken terwijl ik aan boord krabbelde. Dit was na het incident met de jeepney bij 'The Firebird', mijn pijnlijkste ervaring tot nu toe. Ik heb de opnames al strompelend af kunnen maken, en zo de knie nog meer op zijn donder gegeven met als gevolg dat ik een aantal maanden was uitgeschakeld voor het zwaardere werk.
'Het gevaar van pijnbestrijding ( dus ook dmv. drukpunten ) is, dat zonder pijnwaarschuwing de kwaal kan verergeren. Rust en therapie zijn dan op hun plaats'.
En om dat op het strand te doen, is geen straf........
Het was een relaxed leventje in Timalan, een kleine gemeenschap waar iedereen elkaar kent, maar waar ze ook voor elkaar klaar-staan indien nodig.
Regelmatig was er reden voor een feest, een verjaardag, een diploma-uitreiking of iemand die na maandenlang werken in het buitenland terugkeerde
in de barrio.
Geen feest zonder bier. Meestal stond er een emmer, gevuld met bier en ijs, waaruit iedere keer een glas werd gevuld, en een emmer water waar het glas werd gespoeld en opnieuw met bier gevuld. Zo ging dat glas de groep rond en kreeg iedereen evenveel te drinken. Bij een grote groep gingen er twee glazen rond. En voor de liefhebbers kwam daar dan een joint achteraan...
Het enige nadeel was dat het eigenlijk net iets te ver van Manila lag. Maar de rust en de vriendschap in de provincie wilde ik voor geen goud omwisselen voor een plek in Manila, hoewel ik er beslist een tiental heb gemist omdat ik niet op tijd bereikbaar was.
Er waren zoveel producenten in Manila, dat er beslist elke dag wel ergens opnames voor een film bezig waren. De meesten deden een goede maand over de verfilming en stonden dan weer klaar voor de volgende. En dan heb ik alleen nog maar over de lokale produkties. Internationaal was er veel belangstelling voor de Philippijnen, niet in de laatste plaats om de gunstige koersverhouding tussen peso en dollar. Dat de voertaal er Engels is, is zonder meer een enorm voordeel, terwijl de milieuregels er ook niet al te nauw worden nageleefd. Daarbij kwam dat er genoeg 'blanke cast' rondliep, niet alleen in het toeristengebied, maar zeker op de Amerikaanse bases in Subic en Clark. Regelmatig werden er hier jongens geronseld wanneer er behoefte was aan een groot aantal militairen en voor die gasten was het een leuk verzetje. Goed gedrild als ze waren, stonden de meesten hun mannetje.
Ik had al een tijdje niets meer van Paul Vance gehoord, later bleek dat hij naar Bangkok verhuisd was.
Ik heb nooit meer iets van hem vernomen.
Op de sets van Kinavesa was eigenlijk altijd de zelfde groep aanwezig. Die jongens hadden een contract bij Cirio of bij Kimmy Lim en hadden een grote inbreng in bijna alle produkties die in de jaren 80 tot stand werden gebracht. Uiteraard Nick, Henry, Richard en James Gaines waren van de partij, evenals Willie Williams en Bruce Baron. En zo liep er nog zo'n stelletje rond. Zij waren de vaste blanke/westerse cast en gaven de films internationale allure.
Buiten de tientallen B-films die ze hier produceerden, hadden zij ook een niet te onderschatten aandeel in de grotere internationale produkties en deden zo een schat aan ervaringen op. In de loop der jaren zijn ze zich meer gaan bezighouden met regie en camerawerk.
De kleinere casting-buro's liet ik eigenlijk links liggen, van de meesten vond ik de kwaliteit onder de maat.
Ik werkte liever voor de Metcalfes, omdat zij voornamelijk internationale producties deden waar de grote jongens een vinger in de pap hadden. Tot nu toe had ik geen reden tot klagen, bij de meeste castings of work-outs was ik er door gekomen. Zij waren tenslotte toch degenen die je CV. met een introductie op tafel moesten leggen bij de producers en ik was dan ook blij dat ik een uitnodiging kreeg om voor een film van John Irvin op te draven.
“De Heuvel
Waar de camera's draaiden was, zoals ik dat noemde, de was-straat. We moesten een heuvel innemen en kropen met volle bepakking omhoog. Beschoten worden maakte het er niet gemakkelijker op. Alsof dat nog niet genoeg was, moest deze scène zich afspelen in het regenseizoen, maar het regende niet. Daar was rekening mee gehouden, want er stonden brandspuiten klaar die op ons gericht waren. En ze gingen spuiten ook. Dat werd me een bagger, we probeerden omhoog te komen, maar de modder die “downhill” kwam, sleurde ons bij ieder vordering weer een stuk naar beneden. De doden vielen bij bosjes en er kwamen er niet veel aan de top. Zo gebeurde het geschiedkundig en zo werd het gefilmd!
Voor special fxs werden er duizenden autobanden het dal ingeroetsjt. Het leek een soort kabelbaan waarlangs de banden met een heel apart geluid naar beneden gierden. De rookeffecten, een zwarte vette walm en de stank waren niet te harden. Van diverse kanten werd er ook geprotesteerd want dit was smerig, milieu-activisten heb ik er niet over gehoord......
Dit was .....
'HAMBURGER HILL'
Team “Hamburger Hill”
Ik ben een aantal dagen op de set geweest maar buiten Eric Hahn en diverse crew-members van Filippino afkomst, kan ik me niet echt veel anderen herinneren. Er was zo vreselijk veel actie, en sommige scènes werden diverse keren opgenomen. Tussen de re-takes moesten op onze positie blijven. De dingen die niet goed gingen werden nog 'ns doorgenomen, de camera's namen een andere positie in en we mochten de heuvel weer op. Zo kippig als ik ben, zag ik alles niet zo scherp zonder bril, (pas later ben ik op lenzen overgestapt ) en dan is het lastig gezichten herkennen.
Het was duidelijk dat ik niet met amateurs te doen had, er werd in een hoog tempo gewerkt en we hadden genoeg te doen. Wij als Bravo-compagnie kwamen jammer genoeg minder aan bod dan de, voornamelijk uit de States overgevlogen Alpha- compagnie.
Die jongens kregen ook aanmerkelijk meer betaald...
Verneveld water vermengd met rookeffecten van de autobanden en modder die door de explosies metershoog werd opgeworpen, dat was ons blikveld. Oorverdovend kabaal, modder in alle gaten en poriën, nat tot op het bot, trillende knieën van de inspanning om die helling maar te kunnen nemen. Echt prettig was het niet, vooral de stinkende walm van de smeulende en brandende autobanden was adembenauwend. Er trad verzet op en men weigerde door te werken indien de effecten niet verminderd werden. Er werden wat brandjes geblust en wij werden iets gunstiger t.o.v. de wind geblokt.
Maar eerlijk gezegd scheelde het maar weinig want door het laaggelegen gebied in de vallei, bleef de rotzooi hangen en draaide als in een vortex in windvlagen om ons heen. We waren stuk voor stuk helemaal kapot, we stonken in de uniformen die we al een aantal dagen aanhadden en waar alle geurtjes en luchtjes van de voorgaande acties zich verenigd hadden tot een aroma dat de kotslust opwekte.
Tijdens de opnames van de Firebird liepen we meer dan een half jaar ! in hetzelfde ongewassen kloffie, dat stonk nog erger, maar de doordringende autobandengeur gaf het geheel een vleugje extra. De film werd later beschouwd als één van de betere Vietnam-oorlogsverslagen, zodat al onze ontberingen niet voor niets zijn geweest.
Getuige van vliegdrama Chuck Norris-film
”Dit was een rampdag voor de filmploeg van Chuck Norris, maar zeker ook een gevoelige slag voor de internationale filmindustrie op de Philippijnen.
De lokatie voor de scènes is in het gebergte van Ternate, hemelsbreed 4 km van mijn woonplaats Timalan. Daar worden opnames gemaakt voor de film: Braddock, Missing in action 3, een Cannon productie van Golan-Globus. Chuck, Braddock genaamd in deze film, vlucht met 68 halfbloedkinderen en een geestelijke door de jungle van Vietnam op weg naar de vrijheid. Om daar te kunnen komen, moeten ze een rivier over met aan de overzijde een grenspost, bewaakt door 10 groene baretten waarvan ik er één ben...
Boven de brug hangen twee helicopters met camera's; wie kon toen vermoeden dat twee dagen later één ervan zou verongelukken, hoewel, er scheen al wat aan de hand te zijn. Tijdens de lunch-break vertelde een bemanningslid dat er vibraties waren in de rotor.
Toen zij 's middags na 5 uur teruggingen naar Manila, blies de schroefwind opgewaaid stof over onze vroege maaltijd. De opnamen voor deze dag, donderdag 28 mei zaten erop.''
Het was niet voor het eerst dat hier in de buurt opnamen werden gemaakt. Het landschap is te vergelijken met dat van Vietnam, terwijl bergformaties, vulkanen, heetwaterbronnen en watervallen uitstekend aan de voorwaarden voldoen.
In mei '86 schoot 'Platoon' hier een scène in een droge rivierbedding. Hier werd ik enkele keren opgeblazen door exploderende napalm in een decor voor Charly Sheen. In december van datzelfde jaar filmde 'Hamburger Hill' hier ook. Op een steile modderhelling baggeren we voor het oog van de camera's omhoog, onherkenbaar door de prut..
Ook 'Eastern Condor' had oog voor dezelfde rivier. En nu MIA 3 ,die er ook een hoogtepunt opneemt.
-zaterdagmorgen 30 mei 1988-
“Het is nog vroeg, nog geen half acht, als ik al op het strand loop te trainen ter voorbereiding van de allerlaatste opnames komende week in Manila, waar we de val van Saigon zullen verfilmen. Een groots opgezette scène met ruim 3000 figuranten, die ook vanuit de lucht zou worden opgenomen.”
De helicopter die dáár maandag zou filmen kwam nu vanaf Manila langzaam en laag overvliegen, op weg naar Ternate om de crew op te halen. Ik herkende het toestel en zwaaide.
Door de lage zon kon ik de bemanning niet goed zien. Aan boord bevonden zich een Duitse stuntman en 6 bemanningsleden. Even later een vreemd geluid, ik draaide me om, maar het was al gebeurd....
Nog geen kilometer verderop, 100 meter in ze; vissersbootjes kwamen aangesneld en hielpen de drenkelingen aan boord. Voor twee van hen was het al te laat...De drijvende brokstukken werden zo goed en zo kwaad als het ging, naar het strand gesleept. Een helicopter van de reddingsbrigade was snel ter plaatse om de doden en gewonden naar het ziekenhuis van Naic te vliegen, nog geen kilometer verderop. De staartrotor was losgeslagen en door het (rieten) dak van een huis in de woonkamer beland, gelukkig was er niemand in het vertrek aanwezig.
De bemanning kende ik al sinds '84 toen ik als stuntman aan boord meevloog in 'Behind Enemy Lines '
Ik ben waarschijnlijk een van de laatsten die foto's van dit gevechtstoestel maakte, twee dagen vóór de tragedie. Het vele malen repeteren van de aanvliegroute voor de twee helicopters boven de brug gaf me voldoende gelegenheid om unieke momentopnamen te maken.
Er waren momenten dat er drie of vier heli's tegelijkertijd boven ons hingen. Een onbeschrijfelijk kabaal, loeiende wind en opgewaaid stof met daar recht boven een allesverschroeiende zon die de temperatuur in de schaduw tot 35 C liet oplopen. Maar we hadden ventilatie genoeg ....”.
Uiteraard schoot het drama van Vic Morrow door m'n hoofd. Die staartrotor had het ook een paar dagen eerder op kunnen geven toen er bijna 70 kinderen op de set waren..........
30 mei 1988
Ik had best te doen met die kids op de set. Er stond vrijwel geen wind, het was moordend heet en zij moesten achterin een afgesloten truck. Dat zelfde gold voor de scènes in het vliegtuig. Het toestel leek te vliegen, maar stond gewoon op de grond met die gastjes erin. Sommigen zaten tegen het flauwvallen aan. Terwijl in het toestel de opnames zo snel als maar mogelijk was werden geschoten, stond ik met nog een paar lui, buiten op de vleugel heen en weer te springen om het effect van een noodlanding na te bootsen. Vanaf dat moment konden de kinderen naar buiten de 'frisse lucht' in en was het grootste leed geleden. Ze wisten uiteindelijk de brug naar de vrijheid te bereiken en konden met onze hulp oversteken.
Heel triest dat het noodlot zich bij deze film had geschaard....
Tijdens de opnamen begin mei, had hoofd-cameraman Joao Fernandez zijn arm verdraaid en kon het filmapparaat niet meer op zijn schouder houden. Ik had nooit eerder met de man gesproken maar kende hem uiteraard van gezicht.
Toen ik hem vroeg of ik er eens naar mocht kijken keek hij wat bedenkelijk, maar stemde toch in. Ik was binnen een minuut met hem klaar en vroeg hoe het er mee stond. Wat ongelofelijk keek hij me aan, maar moest toch concluderen dat de pijn verdwenen was. Ik kreeg de term: 'Golden hands' van hem te horen.
Binnen no time stond Aaron Norris ( broer van Chuck en director ) voor m'n snufferd om me te bedanken. Gaf een lekker gevoel...
